F35’İ Ne Kadar Tanıyoruz

3yorhan

orhanyusuf@gmail.com

Siyasi çekişmelerin içinde asıl özellikleri pek de görünmez duruma gelen
F35 Beşinci Nesil hava uçağını ne kadar yakından tanıyoruz. Ülkemizin de hem üreticisi hem de müşterisi olduğu eşi benzeri bulunmayan bir şaheser olan F35 avcı uçağı hayallerin ötesinde özelliklere sahip. Hava alanına ihtiyaç duymadan iniş kalkış yapabilen, hava-kara ve deniz hedeflerine ateş açabilen muhteşem bir icat olan bu avcı uçağını kim yapıyor, teknik özellikleri ne, fiyatı ne, rakipleri kim hiç düşündünüz mü?
F35'İ ve daha birçok savaş uçağını yapan Lockheed Martin alanında lider, çok uluslu, 1995 yılında Lockheed Corporation ve Martin Marietta iştiraki olarak kurulmuş ileri teknoloji ve havacılık şirketidir. Merkezi ABD de Maryland eyaletinin Bethesda șehrinde olmak üzere, dünya çapında 56 ülkede faaliyet göstermekte ve 140,000 çalışanı bulunmaktadır. Şu anki icra kurulu başkanı ve şirket başkanı Marillyn Hewson‘dır. Şirket ABD ordusunun bel kemiğidir ve son olarak beşinci nesil F35 savaş uçağı ile dikkatleri üzerine çekmiştir.
Marillyn Hewson kimdir diye incelemek gerekirse, Lockheed Martin'in yönetim kurulu başkanıdır ve CEO görevini yürütmektedir. Bulunduğu şirkette 30 yıl çalıştıktan sonra CEO olmuştur. 1983'te lockheed martin'de çalışmaya başlamış, 2012 yılında yönetim kuruluna girmiş ve 2013 yılında da şirketin koltuğuna oturmuştur. Forbes tarafından 2014 yılında dünyanın en güçlü 21. kadını seçilmiştir.fortune dergisine göre ise 2015 te en güçlü iş kadınları sıralamasında 4. Sıradadır.
Lockheed Martin, savunma sanayisinin dünya çapında en büyük yüklenicisidir . 2005 itibarıyla, gelirinin %95'ini ABD Savunma Bakanlığı, ABD federal hükûmet büroları ve yabancı askeri kurumlardan elde etmektedir.

Ana yüklenici olarak bir çok proje üstlenen Lockheed Martin sayısız ödüle sahiptir.

Avcı uçağı veya av uçağı, öncelikli görevi diğer savaş uçaklarını avlamak olan savaş uçağıdır. Avcı uçakları genellikle küçük, hafif, hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek uçaklardır. Avcı uçakları, öncelikli görevi yer hedeflerini bombalamak olan bombardıman uçaklarına nazaran daha kısıtlı bombardıman kabiliyetine sahiptir.

İsimlendirilmesi:
F-35 Lightning II (Türkçe: Şimşek II)
Lockheed'in II. Dünya Savaşındaki P-38 Lightning ve Soğuk Savaş döneminde İngiliz Uçak Kurumu'nun ürettiği “Electric Lightning” uçaklarının onur ve şerefine, Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri tarafından 7 Temmuz 2006'da resmi olarak uçağın ismi F-35: Lightning-II olarak açıklanmıştır. Seçim listesinde bulunmuş diğer isimler Kestrel, Phoenix, Piasa, Black Mamba ve Spitfire II'dir.

Teknik Özellikleri:

Uçağın parçalarının %80'ini paylaşan üç farklı yapılanması üretilmektedir:

F-35A, Geleneksel kalkma ve inme
F-35B, Kısa kalkış dikey iniş
F-35C, Uçak gemileri için tasarlanmış versiyon.
İhracat edilecek ülkelere yönelik degiştirilmiş iki farklı versiyonu bulunmaktadır:

F-35I, Israil modifikasyonlarıyla değiştirilmiş F-35A`dır
CF-35, Kanada için “yavaşlatma paraşütü” ilave edilip, F-35B/C tipinde “yakıt ikmali sondası” takılmış F-35A`dır.
Mürettebat: 1
Uzunluk: 15.67 m
Yükseklik: 4.33 m
Kanat açıklığı: 10,65 m
Kanat Alanı: 42.7 m²
Boş ağırlığı:
13.170 kg A;
14.588 kg B;
14.547 kg C
Yüklü ağırlığı: 22,470 kg
Azami Kalkış Ağırlığı: 31,800 kg
Güç kaynağı: 1× Pratt & Whitney F135 Artyakıcı turbofan,
Özgün itme gücü: 28,000 lbf (125 kN)
Artyakıcı ile itme gücü: 43,000 lbf (191 kN)
Kaldırma Fanı (STOVL): F135 motoru üzerine 1× Rolls-Royce Kaldırma Sistemi(80 kN)
Dahili yakıt: F-35A: 8.382 kg; F-35B: 6.352 kg; F-35C: 9.110 kg
Azami hız: 1,6+ Mach (1.932 km/h)
Menzil: A: 2.200 km; B: 1.667 km; C: 2.593 km (Dahili yakıt ile birlikte)
Servis Tavanı (Azami irtifa): 60,000 ft (18,288 m)
Tırmanış değeri: 40.000 fit/dak. (200 m/sn). (tahmini)
Muharebe yarıçapı:
F-35A: 1.081 km (584 deniz mili)
F-35B: 868 km (469 deniz mili)
F-35C: 1.138 km (615 deniz mili)
Kanat yüklemesi: 446 kg/m²
İtici Güç/Ağırlık oranı:
Tam dolu yakıt ile: A: 0.89; B: 0.92; C: 0.81
%50 Yakıt ile: A: 1.12; B: 1.10; C: 1.01
Silah istasyonları: 6 × harici silah kulesi ( 6,800 kg kapasiteli) kanatlarda ve çift silah kuleli iki adet dahili iç bölüm. Toplam 8.100 kg (18,000 lb) silah yükü aşağıdaki kombinasyonlar ile;
Füzeler:
Havadan Havaya Füze
Havadan karaya füzeler
Anti-gemi füzesi:
Bombalar:
Genel maksat bombaları
küme bombasi
Paveway serisi lazer güdümlü bombalar
küçük çap bombalar

Fiyatı:

F-35A: 98 milyon $
F-35B: 104 milyon $

F-35C: 116 milyon $

Rakipleri:

SU-57 : Rus yapımı

J-20 : Çin yapımı

Tempest : İngiliz-İsveç ortak yapımı

Eurofighter : Alman-Fransız ortak yapımı

Bu rakiplerden hiç birisi F35 seviyesine ulaşmamıştır. Çoğu prototip aşamasındadır.

Üretici ve müşterileri;

ABD programın birincil müşterisi ve destekçisidir. Türkiye, İtalya, Hollanda, Kanada, Norveç, Danimarka, Avustralya ve Birleşik Krallık programa toplam 4.375 milyar $ katkıda bulunmuştur. Programın toplam maliyeti yaklaşık olarak 40 milyar $ olarak tahmin edilmektedir(ABD tarafından genellikle saklı tutulur).

Uluslararası katılımlarda 3 seviye vardır ve katlımcılar bulundukları finansal katkıya göre seviyelendirilir. Birleşik Krallık “1. seviye” partnerdir ve 2.5 milyar $'lık katkıda bulunmuştur. “2. seviye” partnerler ise 1 milyar $ katkı yapan İtalya ve 800 milyon $ ile Hollanda'dır. “3.seviye” partnerler ise Kanada – 440 milyon $; Türkiye – 175 milyon $; Avustralya – 144 milyon $; Norveç – 122 milyon $ ve Danimarka – 110 milyon $.

İsrail ve Singapur ise güvenlik yardımına katılmışlardır.

Son olarak verilmiş olan bu bilgiler ülkemizin hangi aşamada olduğunu değerlendirmemize biraz ışık tutabilir.