Bitcoin Ponzi mi? BTC Nedir? Bitcoin Para Kazandırır mı?

Tahsin AKIN

tahsin@tahsinakin.com

Bitcoin ortaya çıktığı günden beri tartışma konusu oldu. Hızlı yükseliş ve düşüşleri ile sık sık gündeme geliyor. Film ve dizilerde de konu edilen bu bitcoin nedir? Bitcoin bir dijital elektronik para birimidir. Sembolü: ฿, Kısaltma: BTC
Bitcoin türevi ETH, LTC, BCH vb. binlerce kripto para da bulunmaktadır. Bunlara da Altcoin denmektedir.

Bitcoin'in merkezi var mı? Bir merkez bankası veya resmi kuruluş ile bağı olmayan merkezsiz bir para birimi olduğu söylenir. Gizli kurucuları merkezsiz olduğu görünümünü vermek istemektedirler. Rothschild ailesi ile de anıldığı oldu. Bilinen kurucusu Satoshi Nakamoto'dur. Satoshi kurucu olarak gözükse de bu gerçek isim değildir. Craig Steven Wright gerçek Satoshi Nakamoto olduğunu iddia etti ama henüz ıspatlayamadı. Halen daha BTC zenginleri listesinde yer alıyor.

Bitcoin Para Birimi mi?

Bitcoin, Amerika Birleşik Devletleri'nde 2013 yılında sanal para birimi olarak sınıflandırılmaya alınmıştır. 2015 yılında ise Emtia Vadeli İşlem Komisyonu, Bitcoin'i emtia olarak kabul etmiştir. Bu gelişme sonucunda Bitcoin'in bir fon olduğu kabul görmüştür. İngiltere de bitcoini kabul etmiş durumda, bitcoin ile yapılan işlemlerden vergi almaktadır. Bitcoin dijital para olarak BTC borsalarında işlem görmektedir. Birçok ülkenin kendi para birimi ile alıp satabildiği bir emtiadır. Maksimum bitcoin sayısı 21 milyonla sınırlıdır. İlk bitcoin ile alışveriş 22 Mayıs 2010 tarihinde 10.000 Bitcoin karşılığında pizza alımı ile gerçekleşti. Dünya genelinde 5000 adet üzerinde BTC ATM'si bulunmaktadır. Ülkemizde de bitcoin kullanılmakta ve yasal olarak bir kısıtlama bulunmamaktadır.

Bitcoin Ponzi mi? Karşılığı Var mı?

Ponzi kelimesi Charles PONZI'den gelmektedir. Ponzi sistemi ya da şeması, adını 1920'lerde kar payı dağıtım sistemi ile duyuran ve sonrasında da kısa sürede çöken ve arkasında “dolandırılmış” on binlerce kişi bırakan Charles PONZI'den alıyor. Bitcoin aslında bir kar payı dağıtmıyor. Ama bitcoinde daha şimdiden birçok insanı zarara uğratmış durumda. Günlük ani yükseliş ve düşüşlerle insanlara bu kadar da olmaz ki dedirten ve birkaç dakika içerisinde 25%'lik bir düşüşle acaba dolandırılıyor muyuz? Hissini veren bir kripto para birimidir.

Finans gazetecileri, analistler, ekonomistler ve yatırımcılar bitcoin'in gelecekteki olası değerini tahmin etmeye çalışmaktadırlar. Ekonomist John Quiggin Nisan 2013'te “bitcoin en nihayetinde sıfır değerlerine ulaşacak, ancak ne zaman söylemek mümkün değil” demiştir”. Benzer bir tahmin de Kasım 2014'te ekonomist Kevin Dowd tarafından yapılmıştır.

Bitcoinin ponzi oyunu olduğuna dair endişeler üzerine Chicago Üniversitesi'nde hukuk profesörü olan Eric Posner, 2013'te “gerçek bir ponzi oyunu sahtekarlıktır, bitcoin ise aksine kolektif bir sanrılığa benzer” dedi”. 2014'te hem Dünya Bankası hem de İsviçre Federal Konseyi tarafından hazırlanan raporlar bitcoin ve ponzi oyunu üzerine olan endişeleri inceledi ve bitcoin'in Ponzi oyunu olmadığı sonucuna vardı.

Bitcoin gibi Altcoinlerde de ponzi şüphesi var. Yazılımsal olarak üretilip piyasaya sürülmektedir. Madencilik ile de sisteme yeni insanların katılması sağlanıyor ve yazılımsal döngü ile kripto paranın adedi artırılmaktadır. Daha net anlaşılması için bir örnek verelim. Bir şirket ABC isminde bir kripto para birimi çıkarıp toplam adedin 1 Milyar tane olduğunu belirtip bunları piyasa arz edebilir. Ve her bir adedin tutarını 1 Dolar olarak belirleyebilir. Hayali olarak oluşturduğumuz ABC kripto parası herhangi bir borsada satışa çıkıp tamamının satılması durumunda bu şirket sadece yazılımsal bir çalışma ile 1 Milyar Dolar kazanmış olacaktır. Bu durum ülkeler için aynı zamanda büyük bir tehlikeyi de beraberinde getirmektedir. Hayali olarak üretilen bir kripto para karşılığında bankalardan para çekilebiliyor ve bu bankacılık sistemini çökertebilir.

Bitcoin cüzdanı Xapo'nun kurucusu Wences Casares Bloomberg televizyonunda Bitcoin'un başarıya ulaşması yıllar sürebilecek bir deney olduğunu ve başarısızlık ihtimalinin bulunduğunu dile getirdi. Bitcoin başarısız olursa BTC mucitleri tüm dünyayı milyarlarca dolar zarara uğratmış olacak ve belki de tarihin en büyük ponzisi bitcoin olacaktır.

Bitcoin ponzi tartışmaları yeni değil. Bitcoin'in bittiğine dair de haberler de yapılmıştı. Forbes dergisi 2011 yılı Haziran ayında bitcoin'in bittiğini ilan etmiş, bu ilanı Ağustos 2011'de Gizmodo Avustralya dergisi takip etmiştir. Ocak 2015'te USA Today belirtilen bitcoin için “küllüğe gitti ” başlığı atarken Telgraf “bitcoin deneyi bitti” başlığı ile haberini duyurmuştu.

Bitcoin Kazandırır mı?

Bitcoin bazılarına göre yatırım aracı, bazılarına göre ise sigortadır. Bitcoin borsalarında bir günde zengin olup emekli olabileceğiniz gibi bir günde iflas da edebilirsiniz. Bir haberde Binance borsasında işlem gören Chainlink (LINK) USDT işlem çiftinde 12 Mart 2020 tarihinde 0.0001 dolara kadar düştü. 3 Dolar seviyesinde işlem görürken düşüşe başlayan LINK yediği satışla kısa süre içerisinde 30.000 kat düşerek 0.0001 dolara düşüp tekrar 2.5$ seviyesine çıktı. Yine aynı günlerde Yüzde Yetmiş'den daha fazla düşen Bull Coinlerde dikkatleri çekiyor. Düşüş rekorundan sonra ETHBULL ve diğer BULL BEAR coinler binance borsasından delist edildi. Zararlar ise tanzim edilemedi.

Corona virüs kabusu başlamadan önce dünya genelinde borsalarda ciddi kayıplar yaşanmıştı ve ardından bitcoinde de ciddi düşüşler yaşandı. Geçtiğimiz gün ABD de petrol fiyatı eksi 40 dolara kadar geriledi. Bakalım bu durum piyasaları nasıl etkileyecek?