Dinozor kafatasları yeniden oluşturuluyor

Yaklaşık 200 milyon yıl önce yumurta içerisinde ölen dinozor embriyolarının fosilleşmiş kafatasları, bilim insanları tarafından dijital olarak yeniden oluşturuldu. Söz konusu çalışma hayvanların gelişimine ve kuluçka sürelerine yeni bir ışık tuttu.

Bazılarının içinde embriyo bulunan yedi dinozor yumurtasından oluşan nadir bir grup 1976 yılında Güney Afrika'da keşfedildi. Bilim insanları küçük embriyoların ‘Massospondylus carinatus' adı verilen bir dinozor türüne ait olduğunu keşfettiler. Diplodocus gibi bu tip otobur dinozorların Sauropoda dinozorlarının atası olduğu varsayılıyor. Bu dinozorlar yetişkinlik döneminde iki ayak üzerinde yürüyorlardı. Burunlarından kuyruklarına kadar yaklaşık beş metre uzunluğunda olan bu dinozorlar uzun boyunları ve küçük başları ile dikkat çekiyordu.

Günümüzdeki araştırmacılar embriyoların küçük kafataslarını dijital olarak yeniden oluşturmak için yüksek çözünürlüğe sahip Bilgisayarlı Tomografi (BT) taramalarını kullandıklarını ve bu çalışmanın dinozorların gelişimine yeni bir ışık tuttuğunu ifade ettiler.

Diğer taraftan Güney Afrika'da bulunan Witwatersrand Üniversitesi'nde görevli araştırmacılardan biri olan Dr. Kimi Chapelle yaptığı açıklamada kafatasının farklı kısımları arasındaki temas seviyesini inceleyerek dinozor embriyolarının olgunluğunu belirlemeye yönelik daha önceki girişimlerde, özellikle bu gibi özellikleri değerlendirmedeki zorluklar sebebiyle birtakım sorunlarla karşılaştıklarını söyledi.

Aynı zamanda Chapelle, BT taramasının araştırmacıların kemik oluşum seviyesine bakmalarını ve diğer koşullar altında gizli kalan bölümleri keşfetmelerini sağlayan farklı bir yaklaşım sunduğunu belirtti.

Araştırma Dünyaca ünlü akademik Nature yayın ailesinden ‘Scientific Reports' adlı hakemli dergide yayınlandı. Araştırmada yumurtaların üçünde hala embriyoların var olduğunu ve iki santimetreyi geçmeyen çok küçük boyutlarda olduğunu gösterdi. Kafatasları ise iki diş grubunu ortaya çıkardı.

“BÖYLE BİR ŞEYİ DAHA ÖNCE HİÇ GÖRMEMİŞTİK”

Bu iki diş grubundan biri, daha önce keşfedilen diğer dinozor embriyolarında görüldüğü gibi yetişkinlerin dişlerine benzerken, ikinci grup basit ve koni şeklinde dişlerden oluştuğu için daha farklı bir yapıya sahipti.

Chapelle yaptığı açıklamada “Böyle bir şeyi daha önce hiç görmemiştik” dedi ve günümüzdeki birçok sürüngen gibi, dinozorların da yumurtadan çıkarken sahip olacakları dişleri geliştirmeden önce kaybettiklerini veya yeniden emdiklerini belirtti.

Şarku'l Avsat'ın The Guardian gazetesinden aktardığı habere göre araştırma ekibi aynı zamanda günümüzde yaşayan üç hayvanın embriyolarından -Sulcata kaplumbağası, tavuk ve Nil timsahı- daha önce toplanan verileri kullandı ve kuluçka dönemi sırasında bu hayvanların embriyolarındaki kemik dokusu oluşumunun yerini ve boyutunu izledi. Daha sonra buradan edindikleri bulguları ‘Pogona vitticeps' adında bir kertenkele türüne uyguladılar.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar hayvanların farklı kuluçka sürelerine sahip olmasına rağmen kafatasları ile kemik dokusu oluşumlarının sırası ve göreceli zamanlamasının benzer olduğunu göstermektedir. Chapelle “Nispeten benzer bir zamanlamaya sahip olmaları, kuluçka süresine bakılmaksızın yöntemi dinozorlara uygulamamızı sağlıyor -böylece kemik gelişim seviyesini belirleyebiliyoruz.” dedi.